Κρίση πανικού. Πώς να το αντιμετωπίσω;

-Έπαθα κρίση πανικού και ζω μετο άγχος μήπως και πότε θα μου ξανασυμβεί.

-Μήπως κινδυνεύω; Μήπως τρελαίνομαι;

-Δεν τολμώ να μπω πλέον στο αυτοκίνητο, στο λεωφορείο. Δε μπορώ να παραμείνω ψύχραιμος σε κλειστούς χώρους όπως το σινεμά και το σούπερ μάρκετ. Θα αλλάξει ποτέ αυτό;

-Συχνά νιώθω να πονάει το στήθος μου, ζαλίζομαι, ανακατεύεται το στομάχι μου, έχω πονοκεφάλους και δε μπορώ να πάρω ανάσα. Μου είπαν ότι φταίει το άγχος. Πώς θα απαλλαγώ από αυτά;

-Έχω χάσει το κέφι και τη ζωντάνια μου. Έχω χάσει τον εαυτό μου. Έχω ελπίδα να τα ξαναβρώ;

Το άγχος εγρήγορσης είναι κομμάτι της φυσιολογικής λειτουργίας του ανθρώπου.

Το υπερβολικό άγχος όμως είναι εμπόδιο και τα ψυχοσωματικά συμπτώματα βασανιστικά.

Σύμφωνα με τα διαγνωστικά κριτήρια κατά DSMIV η προσβολή πανικού αφορά μιαδιακριτή περίοδο έντονου φόβου ή δυσφορίας,

κατά τη διάρκεια της οποίας τέσσερα ήπερισσότερα από τα ακόλουθα συμπτώματα εμφανίστηκαν αιφνίδια και έφτασαν σε κορύφωση σε διάστημα δέκα λεπτών της ώρας:

1. αίσθημα παλμών ή επιτάχυνση του καρδιακού ρυθμού

2. εφίδρωση

3. τρέμουλο ή έντονος τρόμος

4. αίσθημα λαχανιάσματος ή ασφυξίας

5. αίσθημα πνιγμού

6. πόνος ή δυσφορία στο στήθος

7. ναυτία ή κοιλιακή ενόχληση

8. αίσθημα ζάλης, αστάθειας ή τάση λιποθυμίας

9. αποπραγματοποίηση ή αποπροσωποίηση

10. φόβος απώλειας του ελέγχου ή απώλειας του λογικού

11. φόβος θανάτου

12. παραισθήσεις (μουδιάσματα ή μυρμηγκιάσματα)

13. ρίγη ή εξάψεις

Η συχνότητα της διαταραχής πανικού στο γενικό πληθυσμό εκτιμάται ότι είναι της τάξης του1% έως 3%. Περιστασιακές και μεμονωμένες προσβολές πανικού όμως παρατηρούνται σευψηλότερο ποσοστό που φτάνει το 10-15%.

Η διαταραχή πανικού συναντάται δύο ή τρειςφορές πιο συχνά στις γυναίκες σε σχέση με τους άνδρες.

Πότε εμφανίζονται οι κρίσεις πανικού; Αυτό που έχει βρεθεί από μελέτες είναι ότι η εμφάνιση των κρίσεων πανικού είναι πιο συχνή σε μεταβατικές περιόδους (φάσεις ζωής) ενός ατόμου π.χ. όταν κάποιος φεύγει από την πατρική οικογένεια για σπουδές, όταν βρίσκει την πρώτη του δουλειά, όταν παντρεύεται, κάνει το πρώτο του παιδί κτλ. Επιπλέον, φαίνεται ότι οι κρίσεις πανικού σχετίζονται με μεγάλη αναποφασιστικότητα και αμφιθυμία μπροστά σε μία επιλογή, με την τάση να ελέγχει κανείς περισσότερο τις καταστάσεις από ότι τις ζει όπως αυτές συμβαίνουν, να πανικοβάλλεται μπροστά σε επιθυμίες («τα πρέπει και τα θέλω») και να εμφανίζει εσωτερική σύγκρουση. Επίσης μπορεί να σχετίζεται με την τάση να ανησυχεί κανείς πολύ για το μέλλον και να φοβάται ότι κάτι κακό θα συμβεί, να εμφανίζει εσωτερική ανασφάλεια, να βιώνει τον εαυτό εαύλωτο και να ανησυχεί υπερβολικά για την εικόνα του στους κοντινούς άλλουςα του στους κοντινουογπεα του στους κοντινουογπεςς .

Στις σχέσεις μπορεί να σχετίζεται με τη δυσκολία να αποχωριστεί κανείς το «πρόσωπο ασφάλειας» (π.χ. τη μητέρα, τον/την σύζυγο), λόγω του φόβου να μείνει κανείς μόνος και πολλές φορές μπορεί να σχετίζεται με την τάση μιας οικογένειας να εμφανίζει υπερεμπλεκόμενες σχέσεις ανάμεσα στα μέλη της.

Όσον αφορά στην πορεία ζωής ενός ατόμου η εμφάνιση κρίσεων πανικού μπορεί να δυσκολεύει την εύρεση και διατήρηση εργασίας, να προκαλεί έκπτωση στην κοινωνική λειτουργικότητα (π.χ. απομόνωση, απόσυρση από κοινωνικές επαφές) και γενικά μείωση της ευχαρίστησης που μπορεί κανείς να πάρει από δραστηριότητες και σχέσεις.

Ευτυχώς για αυτούς που υποφέρουν από κρίσεις πανικού, πρόκειται για μία κατάσταση η οποία θεραπεύεται. Η ψυχοθεραπεία βοηθάει στην αντιμετώπιση των συμπτωμάτων καθώς και στην εύρεση των συνθηκών που συντηρούν την προβληματική κατάσταση. Η φαρμακευτική αγωγή μπορεί να αποτελέσει επιλογή για κάποιους και κυρίως για την αντιμετώπιση των έντονων σωματικών συμπτωμάτων αλλά από μόνη της δεν αποτελεί την «παντοδύναμη λύση» και θεραπεία. Η ψυχοθεραπεία είναι αυτή που θα αναδείξει τις σχέσεις, τα συναισθήματα και τις σκέψεις που πιθανά συντηρούν το πρόβλημα και που βρίσκονται «πίσω από» αυτό. Η αναγνώριση, συνειδητοποίηση και επιθυμία για αλλαγή στον τρόπο σκέψης και λειτουργίας του συναισθήματος καθώς και η αναγνώριση του πώς έχει οργανώσει κανείς τις σχέσεις του με τους κοντινούς άλλους ικυχοθεραπεαποτελούν το αντικείμενο της ψυχοθεραπευτικής δουλειάς και βοηθούν σταδιακά το άτομο να απαλλαγεί από τα έντονα δυσφορικά συμπτώματα αλλά και από μια κατάσταση εαυτού που βιώνεται ως αδύναμος, μόνος, εγκλωβισμένος και τρομοκρατημένος για το μέλλον του.